Zakończenie

Przyjęcie przez cały świat, rządy wszystkich państw, organizacje międzynarodowe i społeczeństwa do realizacji strategii zrównoważonego rozwoju jest jednym z nielicznych przykładów takiej jednomyślności, ale jednocześnie potwierdzeniem ważności i znaczenia tej strategii dla dalszego rozwoju naszej planety i zamieszkujących ją organizmów, w tej liczbie i ludzi.

Mając na uwadze podstawowe znaczenie edukacji w powszechnym i efektywnym wdrażaniu zasad zrównoważonego rozwoju w roku 2002 na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych koordynację działań w tym zakresie powierzono Komitetowi UNESCO i na wniosek tej organizacji okres 10. lat (2005-2014) ogłoszono Dekadą Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, a jako cel podstawowy edukacji uznano:

To wyzwanie dla każdego z nas, dla instytucji i całych społeczeństw – by na życie patrzeć z perspektywy jutra, jako dnia, który będzie należał do nas wszystkich … albo w ogóle nie będzie należał.

W Polsce zagadnienie edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju wprowadzono do Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. W Art. I tej ustawy czytamy: „System oświaty zapewnia (w szczególności punkt drugi) upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o zasadach zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie postaw sprzyjających jego wdrażaniu w skali lokalnej, krajowej i globalnej”. Położenie tak dużego nacisku na edukację jest w pełni zrozumiałe jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt potrzeby zmiany przyzwyczajeń i wykształcenia nowych zachowań i nowego spojrzenia na wykonywane prace i otaczające nas środowisko. Nie oznacza to potrzeby całkowitej zmiany np. technologii produkcji, ale jej analizy, wyeliminowania czynności nie mieszczących się w idei zrównoważonego rozwoju i wprowadzenia nowych, efektywnych form gospodarowania. Należy też pamiętać, że zrównoważony rozwój nie jest jednorazową akcją obowiązującą obecnie, ale będzie realizowany w następnych latach i dziesięcioleciach, a jednym z jego podstawowych założeń będzie wykorzystywanie nowych osiągnięć pozwalających na zbliżenie się do optymalnego funkcjonowania we wszystkich dziedzin życia.

Bez przesady można też napisać, że o sukcesie upowszechnienia i dążenia do zrównoważonego rozwoju zadecyduje wiedza i przygotowanie zawodowe wszystkich grup społecznych i każdego człowieka.

Szczególną rolę w realizowaniu strategii zrównoważonego rozwoju odgrywa i odgrywać będzie rolnictwo, którego celem jest i pozostanie:

  • zabezpieczenie produkcji odpowiedniej ilości i o wysokiej jakości żywności dla rosnącej populacji ludzi,
  • zabezpieczenie dochodu i godnego życia rolnikowi i jego rodzinie,
  • ochrona środowiska rolniczego i jego wzbogacanie,
  • zachowanie tradycji kulturowych swojego regionu, ale także przekonywanie konsumenta do pracy rolnika i jego odpowiedzialności.

Pomocą w przygotowaniu się do realizacji tych zadań jest przygotowany przez zespół autorów „Przewodnik Rolnictwa Zrównoważonego”, którego celem jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy i stanu prawnego w obszarach rolnictwa objętych dostosowywaniem ich  do zrównoważonego rozwoju.

„Przewodnik” w swej treści nie obejmuje wszystkich elementów, które muszą być brane pod uwagę przy dążeniu do zrównoważonego rozwoju rolnictwa. Należy tu wymienić transport, łączność, energetykę, naukę, oświatę, ochronę zdrowia, kulturę czy wypoczynek.

Opis wszystkich tych elementów przekraczał założoną treść „Przewodnika”, który w głównej mierze jest skoncentrowany na produkcji roślinnej i jej uwarunkowaniach. Zainteresowani innymi działami rolnictwa powinni uzupełnić wiedzę korzystając z dodatkowej literatury.

Intencją autorów „Przewodnika” jest natomiast jego stałe uzupełnienie, rozszerzanie zakresu opisanej produkcji rolniczej i wzbogacanie o nowe zalecenia oparte na najnowszych wynikach badań naukowych, osiągnięciach przemysłu, hodowli oraz praktyki rolniczej.

Wierząc, że „Przewodnik” pomoże wszystkim zainteresowanym w dążeniu do realizacji zrównoważonego rozwoju pragniemy przypomnieć, że wszystkich nas w jednakowym zakresie obowiązuje podporządkowanie się definicji:

Zrównoważony rozwój spełnia potrzeby obecnej generacji tak, aby nie przekreślić spełnienia potrzeb przyszłych generacji.

Prof. dr hab. Stefan Pruszyński