Podejmując zadanie ograniczenia zużycia paliw trzeba zinwentaryzować wszystkie urządzenia, w których są one wykorzystywane. Należy brać pod uwagę zarówno spalanie węgla, biomasy, gazu i biogazu, oleju napędowego jak i opałowego. Z reguły największe zużycie dotyczy oleju napędowego wykorzystywanego głównie do maszyn rolniczych i środków transportu.
Jedną z zasadniczych możliwości ograniczenia zużycia oleju napędowego jest ograniczenie liczby przejazdów po polu. Jest to możliwe poprzez:
- zmianę technologii produkcji rolnej na wymagającą mniejszych nakładów energetycznych, np. na uprawę bezorkową lub względnie bezorkową. To się opłaca, o czym przekonało się wielu rolników, o ile stosowali jednocześnie odpowiednio zmodyfikowana ochronę roślin;
- agregatowanie maszyn,
- wymianę maszyn na nowoczesne, o mniejszym zapotrzebowaniu na energię, czyli obniżające zużycie paliw,
- wybór takich terminów prac polowych, które zapewnią mniejsze zużycie paliwa (np. przy odpowiedniej wilgotności gleb, zwłaszcza ciężkich),
- zaplanowanie prac polowych tak, aby dojazd maszyn do i z pola – lub pomiędzy polami – był jak najkrótszy.
Odpowiednia organizacja transportu znacząco przyczynia się do ograniczenia zużycia oleju napędowego. Można to osiągnąć dobrze planując potrzebne przejazdy i eliminując przejazdy zbędne lub łącząc transport dla dwóch lub więcej gospodarstw leżących w pobliżu, co wymaga umiejętności współpracy z sąsiadami. Nie bez znaczenia jest także wybór odpowiedniego środka transportu, żeby np. nie jechać ciągnikiem z przyczepą po codzienne zakupy do sklepu.
Nowoczesne gospodarstwo rolne jest uzależnione do niezakłóconych dostaw energii elektrycznej. Na przykład nowoczesne piece służące do ogrzewania gazem wyposażone są w sterowane elektronicznie i brak prądu może powodować brak ogrzewania. Energia elektryczna ciągle jeszcze rzadko jest produkowana na terenie gospodarstwa rolnego, jeżeli już, to z agregatów prądotwórczych lub fotowoltaiki. Jest dostarczana głównie przez dystrybutorów, a produkowana w elektrowniach. Jednakże niezależnie, gdzie jest produkowana i w oparciu o jakie technologie pozyskiwana (w Polsce przede wszystkich ze spalania węgla), jest zasobem, który powinien być oszczędzany, gdyż jej produkcja zawsze wiąże się z obciążeniem dla środowiska.
Chcąc zoptymalizować zużycie energii elektrycznej i nie tylko, najlepiej przeprowadzić tzw. audyt energetyczny. Powinien być przeprowadzony przez wykwalifikowanego audytora, a to niestety wiąże się to z nakładami finansowymi. Jednak w perspektywie kilku lat zwraca się to z nawiązką.
Jeśli nie ma możliwości zatrudnienia profesjonalisty swego rodzaju audyt energetyczny (z konieczności, w ograniczonym zakresie) można przeprowadzić samodzielnie. W praktyce będzie to oznaczało inwentaryzację instalacji oraz wszystkich urządzeń wykorzystujących energię elektryczną oraz określenie opłacalności wymiany starych i energochłonnych urządzeń na nowe, oszczędne.
Warto wspomnieć o możliwym wykorzystaniu agregatów prądotwórczych. Zagadnienie to wiąże się z optymalizacją zużycia energii elektrycznej, gdyż właściwy dobór agregatu do realnych potrzeb i tylko na niezbędny czas pracy jest ważny – produkcja zbędnej mocy powoduje jedynie niepotrzebne zużycie paliwa i zbędne koszty. Więcej na ten temat.
Plan optymalizacji zużycia energii elektrycznej będzie zależał od rodzaju produkcji rolnej, posiadanej infrastruktury i możliwości każdego gospodarstwa. Ważne jednak, żeby pamiętać, że optymalizacja jest procesem ciągłym ponieważ zmieniają się technologie, a kiedyś nowe inwestycje się starzeją i ich sprawność spadnie. Konieczna otwartość na poszukiwanie nowych rozwiązań zawsze przynosi konkretne efekty.