Ochrona roślin

Ochrona przed skażeniami miejscowymi

Skażenia miejscowe powstają w wyniku wydostania się do środowiska środka ochrony roślin w formie skoncentrowanej lub rozrzedzonej, wskutek zdarzeń przy napełnianiu, transporcie lub jako skutek mycia sprzętu w miejscu do tego nie przystosowanym. Może być także efektem wycieku z porzuconych opakowań po środkach ochrony roślin. Wspólną cechą jest zaistnienie skażenia na jednym miejscu, skąd może się ono rozprzestrzeniać, najczęściej z wodą, zagrażając środowisku.

Każde otwarcie opakowania ze środkiem ochrony roślin, odmierzanie preparatu, wsypanie lub wlanie jej do opryskiwacza, czy rozwadniacza preparatów, przygotowanie koncentratu i wlanie go do zbiornika opryskiwacza, a następnie uzupełnianie wodą do planowanej objętości cieczy użytkowej, wiąże się z dużym ryzykiem przypadkowego rozsypania, rozlania, przelania bądź spienienia, a w efekcie wydostania się środka ochrony roślin w niepożądanym miejscu. Dlatego należy te czynności wykonywać w miejscu zabezpieczonym, utwardzonym, gdzie wszelkie rozlania, rozsypania, czy wycieki można łatwo zebrać lub zmyć w sposób kontrolowany, bezpieczny dla ludzi i środowiska. Najlepszym rozwiązaniem jest urządzenie miejsca, w którym można bezpiecznie napełniać i myć opryskiwacz, możliwie blisko magazynu środków ochrony roślin oraz wyposażonego w instalację do likwidacji wody zanieczyszczonej tymi środkami. Jest kilka typów instalacji opisanych w obszarze 9. Rolnicze środki chemiczne i zarządzanie odpadami, a także w publikacji: ZANIECZYSZCZENIA-MIEJSCOWE_PORADNIK_BIOREMEDIACJA-2.pdf (bezpiecznie.org) .

Z resztkami cieczy użytkowej pozostałymi po zabiegu środkiem ochrony roślin należy postępować w sposób ograniczający ryzyko skażenia wód powierzchniowych, podziemnych oraz gruntu. Resztki cieczy użytkowej po zabiegu należy:

  • zużyć po uprzednim rozcieńczeniu na powierzchni, na której przeprowadzono zabieg, w miejscu, w którym zastosowano środek ochrony roślin – jeżeli jest to możliwe, lub
  • unieszkodliwić z wykorzystaniem rozwiązań technicznych zapewniających biologiczną degradację substancji czynnych środków ochrony roślin (np. Biobed, Phytobac®), lub
  • unieszkodliwić w sposób inny niż wskazany powyżej, jeżeli jest on zgodny z przepisami o odpadach, np. przekazując do utylizacji jako odpad niebezpieczny.

Czyszczenie sprzętu do stosowania środków ochrony roślin przeprowadza się w sposób ograniczający ryzyko skażenia środowiska, w odległości nie mniejszej niż 30 m od studni, ujęć wody oraz zbiorników i cieków wodnych. Jeżeli prowadzone jest na utwardzonym i szczelnym stanowisku do mycia opryskiwaczy, gdzie zanieczyszczona woda jest zbierana do utylizacji, wymóg odległości 30 m nie dotyczy. Jeżeli prowadzone jest na polu uprawnym, to obowiązkowo za każdym razem w innym miejscu, aby nie sprowokować znaczącego skażenia miejscowego gruntu ani wód. W żadnym przypadku woda z mycia sprzętu nie może dostać się do wód drenarskich ani kanalizacji komunalnej. Odprowadzenie jej do np. odcieków z obornika, gnojowicy lub innych płynnych produktów ubocznie powstających w gospodarstwie, grozi traktowanym nimi uprawom oraz środowisku. Miejsce stacjonowania opryskiwacza ma znaczenie w wypadku pozostawania na jego powierzchni resztek środków ochrony roślin, które mogą być zmyte przez deszcz i dostać się do cieków wodnych i gleby poza kontrolą człowieka.