Zarządzanie gospodarstwem

Gleba i klimat

Planując zasiewy należy szczegółowo zapoznać się z wymaganiami roślin uprawnych. Dotyczy to ich potrzeb pokarmowych, wymaganego pH gleby, jak również charakteru i struktury gleby oraz zawartości próchnicy.

Konieczne jest stwierdzenie zgodności uprawy w zmianowaniu z roślinami uprawianymi uprzednio, jak również identyfikacja potencjalnych zagrożeń biologicznych (obecność patogenów) i chemicznych (pozostałości w glebie środków stosowanych wcześniej). Limitującym czynnikiem dla uprawy mogą być warunki klimatyczne, takie, jak długość okresu wegetacyjnego, dostępność wody w poszczególnych okresach rozwoju roślin, warunki pogodowe w przewidywanym czasie zbiorów. Warunki klimatyczne nie są w pełni przewidywalne, ale konieczna jest wiedza o prawdopodobieństwie wystąpienia zagrożeń, aby oszacować ryzyko rolnicze planowanej uprawy.

Struktura gleby jest pochodną składu mineralnego gleby, ilości substancji organicznej, w tym próchnicy, aktywności biologicznej gleby, warunków wilgotnościowych oraz działań uprawowych stosowanych przez rolnika. Dążąc do optymalnej struktury gleby (drobnogruzełkowej, o dużej retencji wodnej i stabilnych agregatach glebowych) konieczne jest stworzenie optymalnej sytuacji dla aktywności biologicznej różnych organizmów glebowych, poprzez wzbogacenie w resztki pożniwne lub nawozy organiczne, regulację pH do właściwego poziomu, ustanowienie prawidłowych stosunków wodnych (wsiąkanie i podsiąkanie wody) oraz ograniczenie działań prowadzących do destrukcji struktury, jak np. udeptywanie przez zwierzęta, ugniatanie gleby w wyniku przejazdów sprzętu lub stosowanie zbyt intensywnej uprawy gleby przy wysokim jej uwilgotnieniu.

Stosowanie pojazdów rolniczych przez wiele dziesiątków lat powoduje ciągłe ugniatanie gleby także poniżej warstwy ornej. Podobny skutek ma długotrwałe zadeptywanie mokrej ziemi przez stada zwierząt. Tworzy się warstwa gleby i podglebia utrudniająca prawidłowe przemieszczanie się wody w dół i w górę, prowadząc do tworzenia się zastoisk w okresach opadów (brak wsiąkania) i ograniczonego podsiąku wody gruntowej w okresach suszy. Warstwa ugniecionej gleby, czy podglebia, stanowi także barierę dla rozwoju korzeni roślin i przemieszczania się organizmów glebowych. Szczególnie szkodliwe bywa użytkowanie sprzętu mechanicznego na wąskich oponach, przy wysokim ciśnieniu i zużytym bieżniku, w warunkach zbyt dużego uwilgotnienia – ugniecenie ziemi może sięgać nawet głębokości 1m.

Więcej o glebie w obszarze 6. Zarządzanie glebą