Zarządzanie substancjami odżywczymi

Analiza ryzyka zanieczyszczenia wód, wpływu na otoczenie oraz konsumentów

Analiza ryzyka jest jednym z podstawowych instrumentów w procesie zarządzania ryzykiem stosowania nawozów. Polega na zidentyfikowaniu i monitorowaniu zagrożeń w sposób jakościowy i ilościowy. Na poziomie gospodarstwa możliwa jest analiza oparta na wiedzy i doświadczeniu gospodarza. Możliwe są również analizy oparte na wiedzy eksperckiej doradców.

Profesjonalne analizy mogą wykonać jednostki dysponujące odpowiednim wyposażeniem i przygotowaniem. Na poziomie gospodarstwa analiza taka może polegać na ocenie zagrożeń dla wód, otoczenia i pośrednio dla konsumentów. W takiej sytuacji ocenić należy warunki terenowe i krajobrazowe (sąsiedztwo wód powierzchniowych, nachylenie terenu i pojemność wodną gleb), stosowane praktyki rolnicze oraz zagrożenia wynikające z zanieczyszczeń punktowych i obszarowych. Analiza ryzyka powinna polegać na zestawieniu czynników sprzyjających zanieczyszczeniu wód. Po pierwsze należy zidentyfikować, czy w otoczeniu pola znajdują się zbiorniki i cieki wodne, które mogą być narażone, a zwłaszcza wody zagrożone zanieczyszczeniem, które pobiera się lub zamierza się pobierać na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę pitną. Kolejnym etapem powinna być identyfikacja i zastosowanie metod zaradczych opisanych w przepisach prawa (Prawo wodne i powszechnie dostępnych zaleceniach).

Analizę ryzyka wykonano w skali kraju wyznaczając obszary narażone na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (OSN). Opracowany został m.in. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej wskazujący prawidłowy sposób postępowania na takich obszarach. Przykładowa procedura dotycząca analizy ryzyka spływu nawozów może być podobna, jak opracowana dla środków ochrony roślin, która jest zawarta w opracowaniu „Instrukcja polowa – spływ powierzchniowy”.