Zarządzanie substancjami odżywczymi

Stosowanie komunalnych osadów ściekowych

Stosowanie ścieków i osadów ściekowych regulują Ustawa o odpadach (Dz.U. 2019 poz. 701) i dwa rozporządzenia Ministra Środowiska (Dz.U. 2019 poz. 1311) oraz (Dz.U.2015 poz. 257).

Ścieki i osady ściekowe dostępne są w oczyszczalniach ścieków – ich stosowanie w rolnictwie jest możliwe w formie nieprzetworzonej i po przetworzeniu, które polega na kompostowaniu. Przekompostowany osad ściekowy może uzyskać status „polepszacza gleby”, jeżeli spełni wymagania procesu rejestracji i uzyska odpowiednie zezwolenie. W każdej innej sytuacji przetworzone (kompostowane) ścieki i osady ściekowe należy poddać analizie składu, podobnie jak produkt nieprzetworzony. Badania osadów ściekowych obejmują ustalenie odczynu pH, zawartości suchej masy, substancji organicznej, azotu ogólnego, amonowego, fosforu ogólnego, wapnia i magnezu, metali ciężkich, obecności i ilości bakterii chorobotwórczych i jaj pasożytów jelitowych. Dokumenty dotyczące badania osadów ściekowych należy przechowywać przez okres 5 lat.

Ograniczenia stosowania komunalnych osadów ściekowych wynikają z wymagań dotyczących ich składu oraz terminu i miejsca stosowania. Komunalne osady ściekowe mogą być przekazywane właścicielowi gruntów wyłącznie przez wytwórcę tych osadów. Do rolniczego zastosowania mogą być wykorzystane komunalne osady ściekowe spełniające wymagania sanitarne na obecność bakterii Salmonella oraz jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. i chemiczne na zawartość metali ciężkich. Odpowiedzialność za spełnienie tych wymagań ponosi podmiot oferujący takie osady. Pole, na którym mają być zastosowane osady ściekowe musi spełniać wymagania dotyczące dopuszczalnych ilości metali ciężkich już znajdujących się w wierzchniej warstwie gruntu (0-25 cm), a odczyn pH tej gleby nie może być niższy niż 5,6. Osady mogą być stosowane, jeżeli są ustabilizowane oraz odpowiednio przygotowane do stosowania. Nie mogą spowodować pogorszenia jakości gleby i jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Mogą być stosowane tylko poza okresem wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi. Nie można ich stosować bliżej niż 50 m od cieków i zbiorników wód powierzchniowych i bliżej niż 100 m od ujęć wody oraz domów mieszkalnych, na terenach zalewowych i podmokłych, czasowo zamarzniętych, o dużej przepuszczalności (piaski), gdy woda gruntowa znajduje się płycej, niż na głębokości 1,5 m, w miejscach o spadku przekraczającym 10 %, w uprawach warzywniczych i sadowniczych (z wyjątkiem drzew), na pastwiskach i pod osłonami. Komunalne osady ściekowe stosuje się w postaci płynnej, mazistej lub ziemistej. Dawkę stosowanego ścieku lub osadu ustala się oddzielnie dla każdej zbadanej partii, uwzględniając zasady dobrej praktyki rolniczej, stosowane na danym gruncie inne nawozy, środki wspomagające uprawę roślin lub dodatki do wzbogacenia gleby. Warunkiem stosowania komunalnych osadów ściekowych w postaci płynnej jest ich wprowadzenie do gruntu metodą wstrzykiwania lub metodą natryskiwania, w tym hydroobsiewu (biologiczny sposób rekultywacji gruntów, stromych hałd polegający na hydromechanicznym pokrywaniu powierzchni preparatem będącym mieszaniną złożoną z wody, nasion roślin, hydromulczu celulozowego (włókien celulozowych), nawozów oraz substancji zabezpieczających przed erozją wodną, wietrzną i nadmiernym wysychaniem). Warunkiem stosowania komunalnych osadów ściekowych w postaci mazistej i ziemistej jest ich równomierne rozprowadzenie na powierzchni gruntu. Komunalne osady ściekowe zastosowane we wszystkich postaciach miesza się z gruntem niezwłocznie po przetransportowaniu na teren, na którym mają być one stosowane. Dla gruntów, na których mają być stosowane osady ściekowe, powinien być opracowany odpowiedni plan nawożenia.

Wiele praktycznych wskazówek można znaleźć w komentarzach zawartych pod tym adresem.