Warsztatem pracy przedsiębiorcy rolnego jest gleba, znajdująca się na otwartej przestrzeni pod wpływem zjawisk pogodowych tj. opadów deszczu, posuch, suszy, gradobić, mrozów, upałów oraz istotnie ważnego procesu, jakim jest erozja gleby. Występujące na przestrzeni ostatnich lat gwałtowne zjawiska pogodowe są istotnym czynnikiem przy planowaniu produkcji w przedsiębiorstwie rolnym.
Dużą wagę przy doborze roślin ma zróżnicowanie roślin w zmianowaniu, charakter gleby, typ jej uprawy, park maszynowy, dostępne środki finansowe i oczywiście rynki zbytu. Planowanie uprawianych roślin w oparciu o powyższe czynniki musi być realne, np. część upraw wymagających dużych nakładów finansowych (rzepak, buraki cukrowe, pszenica) oraz część roślin o mniejszych nakładach finansowych (jęczmień, pszenica jara, kukurydza), aby nie zachwiać płynności finansowej gospodarstwa oraz minimalizować ryzyko dużych strat wskutek wymarznięć bądź suszy wiosennej. Oczywiście niezbędny jest prawidłowy dobór odmian, odpowiedni do rejonu uprawy. Przykładowo: zasianie 100% ozimin w gospodarstwie niesie ze sobą (poza większymi nakładami finansowymi) ryzyko wymarznięć i niekoniecznie wysokie plony, gdy praktyka pokazuje, że np. rośliny jare przy dostatku opadów wiosennych dają bardzo przyzwoite zbiory. Duża powierzchnia jednej rośliny, przy możliwych wahaniach pogody, nie zawsze pozwala zebrać wysoki plon dobrej jakości.
Niezbędne jest – na podstawie wiedzy i własnych doświadczeń – wykonanie rzetelnej analizy ryzyka dla uprawianych roślin. Ryzyka w produkcji rolniczej w każdym gospodarstwie są regionalnie zróżnicowane i wymagają indywidualnej analizy (wymarznięcia, susze, okresowe podtopienia pól, nadmierne opady podczas zbiorów, różnice w terminie dojrzewania roślin).
Analiza ryzyka pozwoli dobrać odpowiednie zmianowanie biorące pod uwagę ważne czynniki i zminimalizować ich wpływ na produkcję.
Więcej na temat planowania w obszarze 3. Stabilność finansowa, w punkcie 3.4 Ryzyko rolnicze.