Zrównoważone gospodarstwo rolne i Europejski Zielony Ład

Miejsce gospodarstwa rolnego w zrównoważeniu produkcji żywności

Gospodarstwo produkujące żywność i surowce dla przemysłu jest jednocześnie elementem gospodarki, społeczeństwa i środowiska. Jego trwałość jest ważna dla każdego z tych filarów i równowagi między nimi. Niezależnie od wielkości, formy własności, czy kierunku produkcji itd. jest zobowiązane do przestrzegania prawa i rzeczywistego stosowania wszelkich regulacji, m.in. dotyczących sposobu prowadzenia działalności rolniczej, dbałości o środowisko, praw pracowniczych, jak i zobowiązań finansowych.

Fakt istnienia i działania gospodarstwa ma znaczenie zarówno dla otaczającego go środowiska, jak i dla mieszkającej w pobliżu społeczności. Dlatego niezbędna jest umiejętność zarządzania zasobami i działaniami produkcyjnymi w sposób nie powodujący strat środowiskowych ani konfliktów międzyludzkich. Każda działalność produkcyjna najlepiej się rozwija w atmosferze akceptacji i zrozumienia; konflikty ją utrudniają lub wręcz uniemożliwiają. Strategia gospodarstwa musi uwzględniać lokalne uwarunkowania społeczne zapewniając bezkonfliktowe jego funkcjonowanie. Znaczna część regulacji prawnych – np. dotyczących nawożenia, zabiegów ochrony roślin, czy gospodarki odpadami – powstała w trosce o jakość środowiska i życia ludzi.

Gospodarstwo funkcjonuje nie tylko w miejscu, ale i w czasie liczonym nawet w setkach lat. Postrzeganie go w długiej perspektywie czasowej jest niezbędne dla podejmowania trafnych decyzji nie tylko dla strategii biznesowej i charakteru inwestycji, ale także w codziennej pracy, gdzie np. poprawa żyzności gleby zawsze jest wynikiem wielu lat, nawet dziesięcioleci, mądrego nią zarządzania. Dbałość o teren, z którego korzysta gospodarstwo, niezależnie, czy jest jego własnością, czy też dzierżawą od innego właściciela, jest podstawą trwałości finansowej i środowiskowej przedsięwzięcia. Dzierżawione pola muszą być traktowane przez gospodarza tak samo dobrze, jak własne, i należy tego również pilnować wydzierżawiając swoje pola innym rolnikom.

Organizacja gospodarstwa produkującego żywność i surowce dla przemysłu powinna być optymalizowana odpowiednio do jego planu biznesowego i rzeczywistych możliwości. Sytuacje, w której kupowane są lub dzierżawione pola, urządzenia, maszyny, ciągniki nie odpowiadające rzeczywistym potrzebom, zawsze prowadzą do strat i osłabienia finansowego gospodarstwa.

Opłacalność jest wynikiem zestawienia wartości (ilości i jakości) produktów gospodarstwa z wydatkami poniesionymi na ich wytworzenie. Można podwyższać opłacalność zwiększając przychody i obniżając wydatki, czyli optymalizować efektywność produkcji i kosztów. Często nie jest możliwe podwyższanie produkcji, a większe przychody można uzyskać jedynie podnosząc jej jakość. Aby tak mogło się stać, jakość produktów musi być monitorowania, jasno wyznaczone cele i sposoby jej poprawy jak również systemy oceny i certyfikacji. Optymalizacja wydatków nie musi oznaczać ich redukcji, jest  to wybór najlepszych scenariuszy produkcyjnych i organizacyjnych, przy zachowaniu pełnej zgodności z obowiązującym prawem oraz dobrymi praktykami działania.

Jednym z czynników decydujących o opłacalności gospodarstwa jest zatrudnienie. Jest to dziedzina o fundamentalnym znaczeniu dla jakości pracy i produkcji, bardzo regulowana przepisami i często stanowiąca znaczącą część nakładów na produkcję. Wszystko to powoduje konieczność posiadania przemyślanego planu zatrudnienia zarówno pracowników stałych, jak i tymczasowych, zapewnienia im zgodnych z prawem warunków pracy i przebywania na terenie gospodarstwa. Plan taki powinien także przewidywać rozwiązania na wypadek nieobecności pracowników ważnych dla procesu pracy i produkcji, jak również możliwości korzystania z usług wyspecjalizowanych firm.