Społeczność lokalna – to zbiorowość zamieszkująca wyodrębnione, stosunkowo niewielkie terytorium, jak np. parafia, wieś, w której występują silne więzi wynikające ze wspólnych interesów i potrzeb, a także z poczucia zakorzenienia i przynależności do zamieszkiwanego miejsca.
Elementy wiążące społeczność lokalną, to:
- przestrzeń (geograficznie wydzielony obszar),
- zamieszkująca tę przestrzeń ludność,
- społeczne interakcje zachodzące między mieszkańcami,
- wspólne więzi ludzi i instytucji, co sprawia że zbiorowość charakteryzuje się wewnętrznym zintegrowaniem, co z kolei umożliwia podejmowanie wspólnych działań na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów,
- poczucie przynależności do miejsca zamieszkania, wyrażające się w postawach określanych jako tzw. patriotyzm lokalny.
Społeczności lokalne mają wymiar przestrzenny, społeczny i psychologiczny. Ludzie wyrażają swój emocjonalny stosunek do ziemi i społeczności.
Elementami, które mają duży wpływ na realizację wspólnych interesów społeczności lokalnej, są działające na ich obszarze stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, czy grupy społeczne będące wyrazicielami tych interesów. W społeczeństwach tradycyjnych społeczności lokalne mają większą autonomię, swoje własne normy społeczne regulujące ich działania. Czynnikiem, który katalizuje proces przekształcania się zbiorowości terytorialnych w społeczności lokalne jest udział mieszkańców danego terytorium w akcjach społecznych, przy czym większe prawdopodobieństwo udziału w tego typu akcjach występuje w przypadku osób o wyższym statusie społecznym i szerszym postrzeganiu wspólnych interesów zbiorowości.
Społeczność lokalna jest także sceną, na której toczą się lokalne konflikty między mieszkańcami, przedstawicielami władz samorządowych, czy też przedsiębiorcami działającymi na terytorium danej społeczności. Przedmiotem konfliktu są zazwyczaj:
- dystrybucja dóbr w przestrzeni społecznej,
- rosnące zróżnicowanie ekonomiczne,
- kompetencje liderów wspólnot lokalnych,
- zawłaszczanie przestrzeni publicznej, np. poprzez oddziaływanie na nią bez zgody innych.