Stabilność finansowa

Słowniczek

Aktywa trwałe/środki trwałe charakteryzują się długim okresem użytkowania (na ogół przekraczającym 1 rok) oraz stosunkowo wysoką wartością. Przykłady: Ziemia, plantacje trwałe: grunty, które wydzielono pod wieloletnie uprawy (sady, szkółki), stado podstawowe, budynki i budowle: (ogrodzenia, silosy, mosty), pojazdy, maszyny, lokaty długoterminowe itp.,

Aktywa obrotowe/środki obrotowe to zasoby majątkowe, które mają przynieść korzyści ekonomiczne w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Przykłady: stado obrotowe, produkcja roślinna w toku: (nie zaliczone do plantacji wieloletnich), zapasy produkcji: są to produkty przeznaczone do zużycia w gospodarstwie (siano, kiszonka) oraz do sprzedaży (ziemniaki, zboże), zapasy z zakupu: środki zakupione do produkcji (nawozy mineralne, środki ochrony roślin, paliwo), a także części zamienne i materiały do remontów bieżących, należności, oszczędności: trzymane w banku, gotówka: środki pieniężne przechowywane przez rolnika

Pasywa, czyli źródło finansowania aktywów. Majątek gospodarstwa może być finansowany z dwóch źródeł:

kapitał własny, który określa jaka  część majątku, którą dysponuje prowadzący gospodarstwo jest jego własnością oraz kapitały obce, to aktualne zobowiązania gospodarstwa wynikające z przeszłości.

  • kredyty długoterminowe: część zadłużenia gospodarstwa (najczęściej inwestycyjnego, czyli zaciągniętego na wytworzenie środka trwałego), którego okres spłaty rozłożony  jest na kilka lat,
  • kredyty i pożyczki krótkoterminowe: zadłużenie bieżące w bankach i instytucjach finansowych, którego okres spłaty nie przekracza 1 roku,
  • zobowiązania: zadłużenia związane z pobranymi środkami i usługami, za które jeszcze nie zapłacono.

Plan biznesowy – Biznesplan – dokument przedsiębiorstwa zawierający ocenę opłacalności przedsięwzięcia gospodarczego. Sporządzany na potrzeby wewnętrzne i zewnętrzne przedsiębiorstwa – m.in. w celu pozyskania źródeł finansowania inwestycji.

Nakłady inwestycyjne nakłady finansowe lub rzeczowe, których celem jest stworzenie nowych środków trwałych lub ulepszenie (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja lub modernizacja) istniejących obiektów majątku trwałego, a także nakłady na tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji.

Koszty środowiskowe są ogólnym pojęciem dla różnych kosztów związanych z działaniami na rzecz ochrony środowiska i z oddziaływaniem na środowisko.

Model biznesowy – przyjęta przez przedsiębiorstwo długookresowa metoda na uzyskanie przewagi konkurencyjnej i zapewnienie dochodowości. Zwykle odpowiada na pytania: do jakiej grupy docelowej produkt jest kierowany (targowisko, pośrednik, sieć handlowa, itd.), jakie wartości (inne niż konkurencja) ma oferować klientom, strategie dostarczania tych wartości, w jaki sposób, jak kształtować cenę.

Umowa kontraktacji – umowa, w której producent rolny zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia produktów rolnych kontraktującemu, który obowiązany jest do odebrania ich w umówionym terminie i cenie. W polskim systemie prawnym umowę kontraktacji regulują art. 613–626 k.c.

Alternatywny plan awaryjny – plan na wykorzystanie posiadanych aktywów do uzyskania podobnej skali wyników w razie niepowodzenia przedsięwzięcia

Analiza wykonalności – oznacza ocenę i analizę potencjału projektu, która ma wesprzeć proces decyzyjny poprzez obiektywne i racjonalne określenie jego mocnych i słabych stron oraz możliwości i zagrożeń z nim związanych, zasobów, jakie będą niezbędne do realizacji projektu, oraz ocenę szans jego powodzenia.

Analiza opłacalności/rentowności określa stopień, w jakim firma jest w stanie wygenerować zysk poprzez swoje aktywa lub kapitał własny.

Inwestycje to ulokowanie środków finansowych i innych zasobów w przedsięwzięcie w celu powiększenia majątku właściciela.

Kredyt inwestycyjny – kredyt bankowy przeznaczany na finansowanie przedsięwzięć, których celem jest odtworzenie, modernizacja lub powiększenie wartości majątku trwałego

Kredyt obrotowy – kredyt bankowy przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa, np. zakup środków produkcji, czy drobnego wyposażenia itp. Kredyty obrotowe pozwalają przedsiębiorstwu zapewnić płynność finansową – czyli umożliwiają regulowanie bieżących zobowiązań przy braku gotówki.

Kredyt kupiecki/towarowy– kredyt udzielany przez sprzedawców towarów lub usług ich klientom, polegający na dostarczeniu przedmiotu transakcji i umownym odroczeniu terminu płatności.

Kredyt gotówkowy/detaliczny/konsumencki – kredyt udzielany, na cele prywatne, tj. niezwiązane z działalnością gospodarczą i zawodową. Może przyjąć formę np. pożyczki, kredytu, odroczenia płatności (zakupy na raty w sklepie)

Przychód – każdy wpływ finansowy, uzyskany z tytułu prowadzonej działalności.

Dochód – wszystkie osiągnięte przychody, pozostałe po odjęciu kosztów ich uzyskania oraz składki ZUS/KRUS.

Obrót – Wszystkie wpływy ze sprzedaży towarów i usług, pomniejszone o kwotę należnego podatku dochodowego.

Zysk to dodatni wynik finansowy przedsiębiorstw, oznacza że ma ono wyższe przychody niż koszty ich uzyskania. Zysk jest podstawą do inwestowania i rozwoju firmy.

Analiza finansowa – zbiór informacji o wynikach i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, niezbędnych w procesie zarządzania oraz wykorzystywanych przez otoczenie przedsiębiorstwa: kredytodawców, kontrahentów, inwestorów, audytorów, itp.

Wskaźniki finansowe – wskaźniki opisujące relacje między określonymi wielkościami ekonomicznymi i pozwalające na analizę sytuacji ekonomicznej oraz na przewidywanie przyszłych zmian. Wyróżnia się następujące grupy wskaźników:

  • wskaźniki płynności finansowej
  • wskaźniki zadłużenia
  • wskaźniki rentowności
  • wskaźniki sprawności działania

Płynność finansowa – zdolność podmiotu do spłacania w terminie zobowiązań

Zadłużenie – stosunek zobowiązań do aktywów gospodarstwa

Rentowność to poziom skuteczności działania np. przedsiębiorstwa. Pozwala stwierdzić, czy zaangażowane środki i wysiłki przyniosły wymierne efekty

Zdolność kredytowa – możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie.

Klauzula – zastrzeżenie, postanowienie lub warunek w umowie. Umieszcza się je w kontraktach, aby sprecyzować prawa i obowiązki stron danej umowy.

Wkład własny – środki finansowe, które powinna posiadać osoba ubiegająca się o kredyt.

Restrykcje w handlu zagranicznym – ograniczenie eksportu (importu), spowodowane zastosowaniem posunięć, które naruszają gospodarcze interesy zainteresowanego państwa.

Ubezpieczenie – jego zadaniem jest łagodzenie lub w pełni likwidowanie negatywnych skutków zdarzeń losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele jednostek, którym takie zdarzenia zagrażają.

Ochrona ubezpieczeniowa – obowiązek ubezpieczyciela do wypłaty świadczenia na rzecz ubezpieczonego poszkodowanego w wyniku sytuacji, objętej umową lub uposażonego

Suma ubezpieczenia – to górna granica odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, czyli maksymalna kwota odszkodowania, jaką możesz otrzymać w przypadku wystąpienia szkody objętej ochroną.

Składka ubezpieczeniowa – zobowiązanie ubezpieczającego do wypłacania określonych kwot Zakładowi Ubezpieczeń w zamian za zapewnianą przezeń ochronę.

Ryzyko ubezpieczeniowe – możliwość wystąpienia szkody ubezpieczeniowej. Produkty ubezpieczeniowe tworzone są w oparciu o ryzyko wystąpienia zdarzeń losowych, czyli niezależnych od poszkodowanego lub przez niego niezamierzonych, a których skutki wywołują straty.

Outsourcing – korzystanie z zewnętrznych źródeł. Outsourcing polega na przekazywaniu zadań, funkcji, projektów i procesów do realizacji firmie zewnętrznej.

Koszty operacyjne są kosztami związanymi bezpośrednio z prowadzoną działalnościąelastyczność cenowa

Źródło finansowania– zasób środków pieniężnych (kapitału) finansujących określoną działalność lub przedsięwzięcie. Źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa są wykazywane w jego bilansie pod postacią pasywów. Źródła finansowania działalności można sklasyfikować w następujący sposób:

  • ze względu na źródło pochodzenia kapitału:
    • Kapitał własny:
    • Kapitał obcy
  • Długoterminowe m.in.
    • kredyty inwestycyjne
    • leasing
  • krótkoterminowe, np.
    • kredyty obrotowe
    • kredyt handlowy/kupiecki
    • faktoring
    • pożyczka z sektora pozabankowego

Konkurencyjność gospodarstwa – umiejętność planowania, kreowania i sprzedawania produktu bardziej atrakcyjnego od produktów konkurencji.

Koszty zmienne to takie koszty, które związane są bezpośrednio z produkcją. Koszty zależne od wielkości produkcji, ponieważ wraz ze zmianą jej wielkości, zmienia się również wartość kosztów zmiennych. Przykładowo koszty: nasion i sadzeniaków, środków ochrony roślin, pasz itd.

Koszty stałe nie ulegają zmianie wraz ze zmianą wielkości produkcji. Oznacza to, że zmniejszenie produkcji nie wpływa na zmianę kosztów stałych. Np. podatki, koszty czynników zewnętrznych (czynszów i dzierżaw, odsetki), koszty remontów bieżących, konserwacji i przeglądów, usług produkcyjnych oraz ubezpieczeń majątkowych i komunikacyjnych.