Działalność rolnicza jest jednym z istotnych źródeł zanieczyszczenia powietrza. Niestety wiedza o tym fakcie nie jest zakorzeniona w świadomości społecznej, ponieważ emisja zanieczyszczeń jest rozproszona, a poprzez to mało widoczna.
Jednak biorąc pod uwagę areał uprawianych gleb, stosowane zabiegi agrotechniczne, liczbę zwierząt hodowlanych oraz liczbę budynków w gospodarstwach rolnych, rolnictwo słusznie uznawane jest za jednego z głównych emitentów różnego rodzaju zanieczyszczeń.
Działalność rolnicza może powodować zanieczyszczenie powietrza poprzez:
- Emisję tzw. gazów cieplarnianych. Nazwa gazy cieplarniane (inaczej szklarniowe) została nadana grupie związków występujących w fazie gazowej takich jak: dwutlenek węgla (CO2), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O) oraz freony. Za gaz cieplarniany uznawana jest także para wodna, ale wpływ człowieka na jej ilości jest bardzo ograniczony.
Gazy cieplarniane posiadają zdolność pochłaniania energii słonecznej przez co znacząco zwiększają temperaturę powietrza. Poza freonami wszystkie gazy cieplarniane są naturalnym składnikiem atmosfery. Problem jednak w tym, że w ostatnich kilkudziesięciu latach ich stężenie wzrosło i wzrasta nadal w wyniku aktywności człowieka, powodując widoczny i odczuwalny efekt globalnego ocieplenia;
- Substancje powodujące powstanie odorów (lotne związki o przykrym zapachu) w sposób naturalny powstają głównie w procesach gnilnych, tzn. wskutek mikrobiologicznego rozkładu substancji organicznych, przy ograniczonym dostępie tlenu;
- Związki chemiczne używane jako chemia rolnicza, odparowujące do atmosfery po ich zastosowaniu.
- Zapylenie, czyli obecność zawieszonych w atmosferze drobnych cząstek stałych. Najważniejszymi źródłami emisji zapylenia w działalności rolniczej są nieodpowiednio wykonywane zabiegi rolnicze powodujące podrywanie do atmosfery cząstek gleby lub cząstek biomasy (kurz roślinny) oraz spalanie paliw, śmieci oraz resztek roślinnych, w konsekwencji czego powstają dymy zawierające drobne cząstki zawieszone w powietrzu;
Indywidualne sprawdzanie zanieczyszczeń powietrza powstających na skutek działalności rolniczej konkretnego gospodarstwa jest dosyć trudne, ponieważ wymaga zainwestowania w profesjonalny sprzęt pozwalający na pomiary i monitorowanie. Stąd też tak istotna jest wiedza i świadomość źródeł i przyczyn zanieczyszczeń, aby można było im zapobiegać. Przede wszystkim można do tego wykorzystać dostępne m.in. w intrenecie kalkulatory. Ponadto możliwe i zdecydowanie tańsze jest monitorowanie jakości powietrza w pomieszczeniach – a właśnie powietrze z tych pomieszczeń dostaje się do środowiska. Komercyjnie dostępne czujniki zanieczyszczenia powierza, pozwalające mierzyć stężenia wybranych gazów, mają przystępne ceny.
Ktoś, kto nie chce inwestować w czujniki, a chciały dowiedzieć się czy, a jeśli tak, to o ile pogorszyła się jakości powietrza na skutek prowadzonej aktywności rolniczej, może zlecić badania wyspecjalizowanemu laboratorium. Listę takich laboratoriów można znaleźć na stronie Polskiego Centrum Akredytacji (www.pca.gov.pl). Wszystkie wyżej przedstawione sposoby odnoszą się do określenia wpływu konkretnego gospodarstwa na stan powietrza. Warto jednak zainteresować się czystością atmosfery w naszym regionie. Informacje na ten temat można pozyskać m.in. na stronie lub z aplikacji mobilnej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/home.