Od 1 stycznia 2023 r. zaczął obowiązywać Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. UE przewidziała na wsparcie Planu 17,3 mld euro w ramach I filaru Wspólnej Polityki Rolnej oraz 4,7 mld euro w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Jak skorzystać z tych środków?
II filar, poza środkami unijnymi, przewiduje również współfinansowanie krajowe w wysokości ponad 3,2 mld euro, co daje łącznie ponad 7,9 mld euro środków publicznych na rozwój obszarów wiejskich. Plan Strategiczny to pierwszy dokument przygotowany w ramach zreformowanej Wspólnej Polityki Rolnej. Po raz pierwszy wprowadzono nowy rodzaj płatności bezpośrednich – ekoschematy. Wdrożenie praktyk przyjaznych dla środowiska i klimatu oraz przejście na bardziej zrównoważone i przyjazne dla środowiska rolnictwo zaproponowano w sześciu Ekoschematach, których realizacja ma wspierać realizację celów Europejskiego Zielonego Ładu.
Kwota ponad 4,3 mld euro ma zostać przeznaczona na poniższe ekoschematy:
- Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi (płatność w ramach systemu punktowego), w tym na praktyki takie jak: ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt, międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe, opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem, zróżnicowana struktura upraw, wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji, stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo, uproszczone systemy uprawy oraz wymieszanie słomy z glebą.
- Obszary z roślinami miododajnymi (szacowana stawka: 269,21 EUR/ha)
- Retencjonowanie wody na TUZ (szacowana stawka: 63,15 EUR/ha)
- Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin (szacowana stawka: 292,13 EUR/ha)
- Biologiczna ochrona upraw (szacowana stawka: 89,89 EUR/ha)
- Dobrostan zwierząt, również objęty w części systemem punktowym.
W celu wspierania zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych, sektora przetwórczego oraz poprawy warunków życia i pracy na obszarach wiejskich zaproponowano także środki na realizację interwencji w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej, m.in. na:
- Zobowiązania środowiskowe, klimatyczne i inne zobowiązania w dziedzinie zarządzania
- Naturalne lub inne specyficzne utrudnienia
- Inwestycje
- Podejmowanie działalności przez młodych rolników i zakładanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich
- Narzędzia zarządzania ryzykiem
- Współpracę
- Transfer wiedzy
W ustawie o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej zaproponowano już jednak konkretne rozwiązania, które mają umożliwić składanie i rozpatrywanie wniosków o przyznanie pomocy finansowej. Składanie i rozpatrywanie wniosków o pomoc odbywać się będzie w ramach systemu teleinformatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W zależności od działania pomoc w ramach Planu będzie przyznawana w drodze decyzji administracyjnej (płatności bezpośrednie, w tym ekoschematy) lub na podstawie umowy o przyznaniu pomocy (m.in. wsparcie sektorowe i inwestycyjne). Szczegółowe warunki korzystania z pomocy regulować będą wytyczne i rozporządzenia.
Jak skorzystać ze wsparcia?
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało broszurę oraz materiały informacyjne dla rolników i przedsiębiorców z sektora rolnego określające zasady wypłaty środków w ramach płatności bezpośrednich, ekoschematów oraz wsparcia dochodów zwianych z produkcją rolną. Więcej informacji dostępnych jest na stronie ministerstwa.
Pobierz broszurę „Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027” (PDF).