19 marca 2024 roku w trakcie Europejskiego Forum Rolniczego Małgorzata Bojańczyk, Dyrektor Polskiego Stowarzyszenia Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności, poprowadziła panel dyskusyjny poświęcony roli innowacji w rolnictwie i produkcji żywności w kontekście strategii zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw rolno-spożywczych.
Jednym najważniejszych tematów w debacie publicznej dotyczącej rolnictwa jest obecnie opłacalność produkcji rolnej. W tym kontekście poruszane są często takie zagadnienia jak wyzwania geopolityczne czy zmiany klimatyczne, jednak warto także pamiętać o kwestii konieczności zachowania konkurencyjności, która obejmuje nie tylko samych rolników, ale także innych uczestników łańcucha żywnościowego. Wiele z założeń i wymagań dotyczących kwestii konkurencyjności zostało już określonych w odpowiednich przepisach europejskich, z których jednym z najważniejszych jest dyrektywa CSRD dotycząca raportowania zrównoważonego rozwoju w trzech obszarach: E (Environmental) środowiskowym, S (Social) społecznym i G (Governance) zarządczym. Zgodnie z dyrektywą, pierwsze raporty przedsiębiorstw muszą obejmować dane za rok 2024. Obowiązek publikacji raportów zgodnych z CSRD został podzielony na etapy i jako pierwsze z tego obowiązku muszą wywiązać się przedsiębiorstwa o przychodach przekraczających 40 mln euro i zatrudniające powyżej 500 pracowników. W kolejnych latach obowiązek ten obejmie stopniowo także średnie i mniejsze firmy.
Uczestnikami dyskusji byli:
- Adam Nowak – Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Grzegorz Brodziak – Prezes zarządu Goodvalley Agro S.A., wiceprezes zarządu Polskiej Federacji Rolnej
- Jacek Podlewski – Prezes Zarządu CGFP
- Tomasz Poniński – Partner zarządzający Montis Capital
Musimy pamiętać, że najważniejszym zagadnieniem z punktu widzenia rolnika jest opłacalność produkcji. Odpowiedzią na wyzwania środowiskowe jest rolnictwo 4.0, które pozwala na poprawę i racjonalne wykorzystanie środków produkcji rolnej, środków ochrony roślin czy nawozów i opiera się na zbieraniu i analizie danych, co w efekcie przekłada się także na zmniejszanie emisji. Bardziej efektywne maszyny i urządzenia jakie oferuje rolnictwo 4.0 przekładają się także na to, że praca w rolnictwie może być bezpieczniejsza i bardziej przyjazna. Na wdrożenie tych narzędzi mamy środki pochodzące z II filaru WPR oraz Krajowego Planu Odbudowy. Musimy oczywiście pamiętać o wszystkich uczestnikach rynku dostaw żywności, rolnicy są najważniejszą częścią tego łańcucha, ponieważ są najbliżej przyrody, ale musimy pamiętać też o przetwórcach, podmiotach skupujących płody rolne czy eksporterach żywności. Jeśli nie będziemy podchodzili do sektora spożywczego jako całości, to nie osiągniemy odpowiednich efektów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych.
– wskazywał Adam Nowak.
Z badań przeprowadzonych przez Polskie Stowarzyszenie Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności we współpracy z Accenture wynika, że 25% działających w Polsce firm spożywczych to liderzy zrównoważonego rozwoju, a połowa przedsiębiorstw z sektora agro-food zaczęła wdrażać już pewne rozwiązania ESG, takie jak strategie zrównoważonego inwestowania. Badanie przeprowadzono na ponad 200 działających na polskim rynku firmach spożywczych. Badanie pokazało również, że trzy razy więcej firm, które wdrożyły strategię zrównoważonego rozwoju, odnotowało wzrost zysku operacyjnego niż firmy, które tego nie zrobiły.
Nie czekamy na raportowanie ESG, po prostu wdrażamy różne rozwiązania z tego obszaru ponieważ to się nam opłaca. Chcemy to robić, chcemy być bardziej konkurencyjni – ponieważ konkurencyjność to nie tylko formuła ekonomiczna, ale również środowiskowa. Chcemy operować na środowisku, które przynajmniej się nie pogarsza. Chcemy również dobrze współpracować z naszymi pracownikami, kooperantami i klientami, ponieważ chcemy generować pozytywne opinie. Jednym z naszych podstawowych sposobów na poprawę efektywności jest kontrola ekobiomu gleby. Uważamy, że potencjał wodny jak i zdrowotność oraz produktywność gleby jest oparta w dużej mierze na zdrowiu biologicznym gleby. Już od 2024 roku wdrażamy rolnictwo precyzyjne, w tym stosujemy rozwiązania, które umożliwiły nam ograniczenie stosowania nawozów potasowych o 70%. Zrezygnowaliśmy z pieców gazowych i stosujemy pompy ciepła i foltowoltaikę. To tylko wybrane przykłady korzyści z innowacji.
– mówił Jacek Podlewski.
Od samego początku funkcjonowania naszego przedsiębiorstwa rolnego budowaliśmy je przy założeniu zrównoważenia. Pierwszym naszym krokiem 30 lat temu, po przejęciu gospodarstwa PGR, była likwidacja wszystkich kotłów opalanych węglem. Obecnie ponad 70% energii cieplnej pozyskujemy z własnych biogazowni. Większość naszych inwestycji prośrodowiskowych finansujemy ze środków własnych. Warto podkreślić znaczenie wymiany wiedzy pomiędzy dużymi i mniejszymi gospodarstwami – w kwestii wymiany wiedzy i współpracy w zakresie wdrażania innowacji. Ponieważ często to większe gospodarstwa posiadają tą wiedzę i mogą ją przekazywać, zwłaszcza w zakresie nowych technologii.
– podkreślał Grzegorz Brodziak.
Szósta edycja Europejskiego Forum Rolniczego odbywa się tradycyjnie na terenie województwa podkarpackiego w Jasionce k. Rzeszowa. Polskie Stowarzyszenie Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności było partnerem branżowym wydarzenia.