Marzec to jeden z najlepszych momentów na wapnowanie pod rośliny jare. Wapnowanie wiosenne warto przeprowadzić jeśli odczyn gleby jest nieodpowiedni dla planowanej uprawy i wymaga korekty. Planując ten zabieg trzeba uwzględnić potrzeby gleby i warunki panujące wiosną.
Większość roślin jarych ma wysokie lub bardzo wysokie wymagania jeśli chodzi o zasobność gleby i jej pH. Szczególnie wrażliwe na zakwaszenie są burak cukrowy, rzepak jary, zboża – jęczmień i pszenica jara i warzywa (cebula, marchew, ogórek, sałata, seler, szparag, szpinak, burak czerwony, kalafior).
Dla tej grupy roślin najbardziej optymalny odczyn to 6,0 do 6,8. Dla wielu warzyw jednak i taki zakres odczynu może być za niski. Poziomu powyżej 6,5 do 7,4 wymagają takie rośliny jak bobik oraz warzywa: fasola, bób, dynia i kapusty (biała, czerwona, brukselka, włoska, pekińska). Tylko nieliczne rośliny jare znoszą odczyn na poziomie od 5,6 do 6,2. Są to przede wszystkim zboża – owies, pszenżyto jare i kukurydza, ziemniak, łubin wąskolistny oraz pomidor, koper i pietruszka z grupy warzyw.
W uprawach jarych każde odchylenie od optymalnego odczynu będzie skutkować znacznym spadkiem ilości i jakości plonów. Spadek będzie zdecydowanie większy niż w przypadku upraw ozimych. Dlatego pod rośliny siane lub sadzone wiosną, prawidłowy odczyn najlepiej przygotować jesienią lub jeszcze wcześniej pod przedplon. Na wiosnę warto pozostawić takie działania jak wapnowanie korekcyjne lub nawozowe, gdzie głównym zadaniem jest eliminacja drobnego zakwaszenia lub podniesienie zawartości wapnia w glebie. Zawartość wapnia jest szczególnie ważna dla warzyw i roślin owocujących. Dostępność wapnia wpływa na ich jakość (wartość odżywczą, smak, trwałość w przechowaniu i transporcie).
Czasami jednak sytuacja wygląda inaczej. Jeśli pole jest zdecydowanie nieprzygotowane pod kątem odczynu to jedyną możliwością jest wykonanie wapnowania wiosennego. Przyczyny mogą być różne, może być to nowy zakup lub dzierżawa gruntów, albo po prostu otrzymane wyniki badań są poniżej oczekiwań. Wiosna to dobry okres na taki zabieg.
Wysiewanie wapna przed uprawkami daje możliwość dobrego wymieszania z glebą. Wapnowanie następuje przed siewem lub sadzeniem. Wschody będą następowały w zmienionych warunkach. Minusem jest krótki czas na zmianę odczynu od momentu aplikacji do siewu i wschodów. Efektywność w znacznym stopniu zależy od uwilgotnienia gleby i jakości zastosowanego wapna. Dlatego do zabiegu wiosennego powinniśmy używać produktów o najwyżej jakości. Najlepsze nawozy to te z dużą zawartością wapnia, dobrze rozdrobnione o wysokiej reaktywności.
O czym warto pamiętać?
- Najlepsze efekty daje stosowanie naturalnych, wysoko reaktywnych produktów.
- Należy unikać stosowania wapien tlenkowych, które suszą glebę.
- Podobnie nie zalecane są hydraty i wapna odpadowe, które mogą prowadzić do gwałtownych zmian w glebie na krótko przed siewem.
- Jednorazowa wiosenna dawka powinna być połową dawki stosowanej jesienią (w zależności od potrzeb i zwięzłości gleby od 0,5 do 1,5t CaO).
Zabieg wapnowania wiosennego warto wykonać jak najwcześniej, najlepiej przed pierwszymi uprawkami w warunkach pozwalających na wjazd bez robienia kolein – w czasie przymrozków lub na przeschniętym polu. Po wysiewie wapna należy stosować tylko standardowe zabiegi uprawowe ponieważ każdy dodatkowy zabieg przesusza glebę i nadmiernie ją rozpyla. Głębokość uprawy powinna być normalna dla danego rodzaju gleby (ziemia zostanie przesuszona tak głęboko jak głęboka jest uprawka, dlatego należy unikać specjalnie głębszej uprawy). Nawozy fosforowe nie są zalecane poza siewnikami umieszczającymi nawóz fosforowy poniżej linii aplikacji wapna i podsiewaczami. Podobnie nie należy stosować nawozów naturalnych (obornika, gnojowicy itp.).
Jakie są korzyści z wapnowania wiosennego?
- Eliminacja toksycznego glinu (Al3+).
- Silniejszy system korzeniowy oraz poprawa struktury gleby.
- Korzystniejsze stosunki wodno-powietrzne i lepsza gospodarka wodna.
- Poprawiona gospodarka makroelementami oraz pobudzone procesy biologiczne gleby.
- Zwiększona żyzność gleby.
- Wzrost odporności roślin na czynniki stresowe.
- Większa dostępność wapnia i innych makroelementów.
- Wyższe plony i ich lepsza jakość – dotyczy to zwłaszcza warzyw i owoców.
Tekst powstał we współpracy z firmą Nordkalk.