Rolnictwo zrównoważone często jest postrzegane na równi z rolnictwem ekologicznym. A to duży błąd, świadczący o braku zrozumienia tematu lub niedostatecznej wiedzy, czym tak naprawdę jest idea zrównoważenia. Dlaczego te dwa pojęcia nie są tożsame?
Rolnictwo zrównoważone i chemia …?
To pytanie dość często pojawia się w komentarzach czytelników publikacji na temat rolnictwa zrównoważonego, czy w zakulisowych rozmowach rolników. Dysonans między tym, jak postrzegana jest idea zrównoważenia, a tym, co rzeczywiście ona prezentuje, może wynikać z faktu, że często utożsamia się ją z założeniami rolnictwa ekologicznego.
Ważnym filarem rolnictwa zrównoważonego jest ochrona środowiska naturalnego, stąd zapewne biorą się porównania z ekologią. Nie mają jednak one stu procentowego uzasadnienia. To co łączy obydwa te pojęcia to konieczność ochrony gleb, wody i powietrza przed zniszczeniem i troska o pozostałe zasoby środowiska naturalnego. Na tym jednak kończą się podobieństwa. O ile rolnictwo ekologiczne opiera się na całkowitej rezygnacji z chemicznych środków ochrony roślin i tzw. „sztucznego” nawożenia, o tyle idea zrównoważenia uwzględnia ich stosowanie zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin.
Zrównoważone gospodarstwo rolne wspiera się naturalnymi metodami ochrony upraw i ich nawożenia, wykorzystując równolegle preparaty chemiczne w precyzyjnie dawkowanej ilości, adekwatnej do potrzeb gleby i roślin. Dzięki rozsądnej aplikacji tych preparatów, produkty ze zrównoważonej produkcji są dobrej jakości i zdrowe dla człowieka, a wpływ na środowisko jest znikomy. Ponadto praktyki te umożliwiają produkcję żywności na wielką skalę oraz na jej specjalizację, czego w gospodarstwie ekologicznym nie da się zrobić ze względu na wysokie koszty produkcji.
Ekologia sprawdza się na mniejszych areałach, przy uprawie różnych produktów rolnych. Chociaż bardzo byśmy chcieli przestawić na nią globalne rolnictwo, jest to obecnie niemożliwe ze względu na jej niską wydajność. A przecież w 2050 r. przy ograniczonych zasobach naturalnych Ziemi, populacja ludzkości ma wynieść prawie 10 miliardów! Przy stale rosnącej potrzebie zwiększenia produkcji żywności, zainteresowanie ideą zrównoważenia nie jest przypadkowe.
Ekologia vs zrównoważenie
Rolnictwo zrównoważone nigdy nie będzie rolnictwem ekologicznym, a rolnictwo ekologiczne nigdy w stu procentach nie będzie zrównoważone. Co dzieli, a co łączy te obydwa pojęcia?
| Aspekty | Zrównoważone Rolnictwo | Rolnictwo ekologiczne |
| Wymagany certyfikat | Nie | Tak |
| Wielkość gospodarstwa | Małe, średnie, duże | Nie |
| Środki ochrony roślin | Tak | Nie |
| Nawożenie chemiczne | Tak | Nie |
| Naturalne praktyki ochrony roślin | Tak | Tak |
| Nawożenie organiczne | Tak | Tak |
| Bilans materii organicznej w glebie (płodozmian) | Tak | Tak |
| Ochrona gleb przed erozją | Tak | Tak |
| Ograniczenie ugniatania gleby | Tak | Tak |
| Ochrona bioróżnorodności | Tak | Tak |
| Ograniczenie wykorzystania zasobów wodnych | Tak | Opcjonalnie |
| Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych | Tak | Opcjonalnie |
| Nacisk na rozwój kompetencji managerskich rolnika | Tak | Opcjonalnie |
| Zaangażowanie społeczne gospodarstwa rolnego | Tak | Opcjonalnie |
| Cena produktów | Rynkowa | Wyższa od rynkowej |
| Pozycja rynkowa | Duża | Mała |
| Dostępność produktów na rynku żywności | Duża | Ograniczona |
Opracowanie: Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP.