O roli i kierunkach finansowania, zrównoważonych inwestycjach i wyzwaniach przed jakimi stoi polskie rolnictwo rozmawiamy z Bartoszem Urbaniakiem, Szefem Bankowości Agro na Europę Środkowo-Wschodnią i Afrykę w BNP Paribas.
Jakie są główne obszary finansowania rolnictwa w Polsce i w jaki sposób zmienia się to na przestrzeni ostatnich lat?
Trudno wskazać jeden dominujący obszar finansowania rolnictwa, a to dlatego, że obecnie jest ono powszechnie dostępne. To bardzo dobra wiadomość. Bank BNP Paribas ma również w tym swój udział i ten sukces bardzo mnie cieszy.
Myśląc o zmianach w systemie finansowania rolnictwa na przestrzeni ostatnich lat, należy pamiętać, że na rynek rolniczy duży wpływ ma wspólna polityka rolna. Rynek rolniczy w Polsce rozwija się zgodnie z ustalonymi przez nią celami i potrzebami. Jednym z beneficjentów tej polityki są młodzi rolnicy i ich gospodarstwa. Polska na tym polu radzi sobie dobrze, a na tle Europy wręcz bardzo dobrze. Warto też dodać, że obecnie coraz bardziej istotnego znaczenia nabierają kwestie związane z ochroną środowiska i sprzyjające im rozwiązania technologiczne. Z każdym rokiem trend ten będzie się jeszcze bardziej pogłębiał. Do tego stopnia, że rozwiązania jedynie wspierające środowisko przestaną wystarczać, a konieczne staną się wdrożenia regeneracyjne, czyli np. nie tylko takie nieemitujące gazów cieplarnianych i dwutlenku węgla, ale takie, które są w stanie je pochłonąć.
Czym w takim razie jest zrównoważone inwestowanie?
To bardzo obszerna definicja. Możemy jednak wyodrębnić kilka działań, które na pewno w tę ideę się wpisują, np. inwestowanie w energooszczędność, odnawialne źródła energii czy technologie zmniejszające zużycie wody lub umożliwiające korzystanie z wody w zamkniętym obiegu. Podczas dokonywania oceny inwestycji zwracamy jako bank uwagę na te czynniki. Wpisują się one w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju, czyli globalnego planu naprawy świata, którym jest dla nas pewnego rodzaju drogowskazem.
Z jakimi wyzwaniami mierzycie się najczęściej na co dzień w kontaktach z polskimi rolnikami?
Obecnie dużym wyzwaniem stały się niedawno wprowadzone zmiany w kodeksie postępowania cywilnego. Zgodnie z prawem bankowym udzielając kredytu konieczne jest ustanowienie skutecznego zabezpieczenia, możliwego do wyegzekwowania. Uchwalony immunitet egzekucyjny dla rolników najbardziej dotknie wcześniej wspomniane, do tej pory prężnie rozwijające się, młode, małe gospodarstwa rolne, nie posiadające jeszcze majątku zabezpieczającego. Ta grupa rolników posiada często jedynie zabezpieczenie finansowe w postaci majątku niezbędnego do prowadzenia działalności rolniczej, które z perspektywy instytucji bankowych jest niewystarczające. Innym rodzajem trudności, równie istotnym w kontaktach z polskimi rolnikami, są wszelkiego rodzaju zagrożenia epidemiczne w obszarze przemysłowym, takie jak ptasia grypa czy afrykański pomór świń.
Jaka jest rola funduszy europejskich w finansowaniu polskiej wsi?
Były momenty, kiedy fundusze europejskie stanowiły ok. 80% inwestycji na polskich wsiach. Dziś udział nie jest aż tak duży, ale nadal fundusze te odgrywają dominującą rolę. Bez nich inwestycje i dynamiczny rozwój polskich wsi nie miałyby miejsca. Polska czerpie z nich ogromne korzyści.
Jakie są Waszym zdaniem największe wyzwania polskiego rolnictwa w kontekście wdrożenia Europejskiego Zielonego Ładu?
Zdecydowanie będzie to zmiana profilu produkcyjnego, bowiem EZŁ zakłada znaczące zmniejszenie produkcji mięsa, zwłaszcza mięsa czerwonego oraz nabiału. Polskie rolnictwo jest bardzo ważnym producentem tego typu produktów w skali Europy. Wprowadzenie założeń EZŁ będzie wymagało od polskich rolników wielu dostosowań i dodatkowych inwestycji. Są to zmiany jak najbardziej realne do wprowadzenia, jednak wymagające dużej pracy i wspólnych rozmów w poszukiwaniu zadowalającego rozwiązania dla wszystkich. Pomocna będzie edukacja w tym temacie, dzielenie się wiedzą, tego nigdy za wiele.
W jaki sposób sami realizujecie strategię zrównoważonego rozwoju?
Aktywnie prowadzimy wiele działań, nie sposób wymienić wszystkich. Przede wszystkim Bank BNP Paribas strategicznie wspiera realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs), przyjętych w 2015 r. podczas Szczytu ONZ w Nowym Jorku. Odzwierciedleniem strategicznego zaangażowania Banku na rzecz realizacji misji zrównoważonego rozwoju jest powstanie nowego obszaru w organizacji, koordynującego działania banku w zakresie ESG, czyli środowiskowym (Environmental), społecznym (Social) i dotyczącym ładu zarządczego (Governance).
Działaniem wartym podkreślenia jest m.in. fakt, iż od 2020 r. kupujemy energię elektryczną pochodzącą wyłącznie z odnawialnych źródeł. Zdecydowaliśmy się również na zwiększenie liczby posiadanych samochodów hybrydowych. Obecnie 70% aut wykorzystywanych przez sieć sprzedaży posiada napęd hybrydowy, a w planach jest włączenie do floty samochodów elektrycznych lub hybryd plug-in.
Bank BNP Paribas bardzo troszczy się o wiedzę swoich pracowników na temat zrównoważonego rozwoju i ekologii. Udostępnia im w tym celu wiele szkoleń i materiałów, dzięki którym w prosty i łatwy sposób mogą zmienić swój styl życia na bardziej przyjazny środowisku.
Dużym krokiem w kierunku zrównoważonego podejścia jest również wdrożenie polityki ograniczania zużycia papieru. Elektroniczny podpis Autenti jest już podpisem pierwszego wyboru stosowanym wobec wszystkich dokumentów wewnątrz banku, a przy zawieraniu umów z klientami coraz częściej zastępuje tradycyjny.
Jako jedni z pierwszych otworzyliśmy pasieki na dachach naszych biurowców w całej Polsce. W 2021 r. zaangażowaliśmy się w inny pszczeli projekt – BeeOmonitoring, polegający na lokalnym monitoringu bioróżnorodności oraz zanieczyszczeń środowiska na terenach rolniczych i przemysłowych za pomocą pszczół.
Od 2017 roku jesteśmy też aktywnym członkiem Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP”. Działań na rzecz zrównoważonego rozwoju z każdym rokiem przybywa nam coraz więcej 😉
Dziękujemy za rozmowę.