Rośliny do optymalnego przejścia pełnego cyklu rozwojowego zakończonego wydaniem plonów potrzebują odpowiedniej gleby, określonej ilości wody, nasłonecznienia oraz właściwej do ich potrzeb sumy i rozkładu temperatur.
Zależnie od warunków glebowo-klimatycznych w danym regionie wymogi te mogą być spełnione w różnym stopniu, odpowiadając w zróżnicowany sposób genetyce roślin uprawnych, ich potencjałowi plonowania i specyficznym cechom jakościowym.
Obecnie uprawiane gatunki roślin pochodzą w znaczącej części z innych regionów świata, niż te, gdzie są obecnie użytkowane. Wśród roślin uprawianych w Polsce jedynie kilka (owies, orzech laskowy, malina, szparagi, kapusta i jabłoń) występowało na terenie naszego kraju 1000 lat temu. Pochodzenie roślin uprawnych z innych regionów świata komplikuje ich uprawę oraz ochronę u nas, zwłaszcza w kontekście zmian klimatycznych. Ocieplenie klimatu, zmiany struktury i okresów opadów, bezśnieżne zimy, tworzą nową sytuację, w której zmieniają się możliwości uprawy różnych gatunków i odmian roślin. Z kolei temu towarzyszą zarówno dotąd nieznane u nas chwasty, jak i szkodniki. Okres wegetacyjny ulega wydłużeniu, średnia temperatura zwiększa się, a wilgotność spada, co zmienia całokształt warunków uprawy roślin.
Dodatkowo prawidłowy wzrost i rozwój roślin może być zakłócony przez niedobory ważnych składników odżywczych lub wody w glebie, a także przez krótkotrwałe, niekorzystne warunki pogodowe, np. wystąpienie przymrozków, silnych wiatrów, podtopień, w wyniku czego zostają one uszkodzone i znacząco obniżają plonowanie.
Brak dostosowania się polskiego rolnictwa do zmieniających się warunków klimatycznych może skutkować spadkiem produkcji rolniczej o 5, a nawet 30 procent.
Dobór gatunków roślin uprawnych, ich odmian i agrotechniczny proces ich uprawy należy dostosować do biegnących zmian klimatycznych kierując się prognozami na najbliższe lata i dziesięciolecia, zwracając szczególną uwagę na:
- hodowlę gatunków i odmian roślin uprawnych bardziej odpornych na susze i wysokie temperatury,
- opracowanie praktyk zmniejszających podatność upraw rolnych na choroby i szkodniki, zarówno nowe, jak i już znane, lecz funkcjonujące w nowych warunkach,
- ulepszenie monitoringu rozprzestrzeniania się szkodników i chorób oraz wprowadzenie nowych metod uprawy i technik oszczędzających wodę.
O tych i innych wyzwaniach związanych z odpowiednim doborem roślin uprawnych można dowiedzieć się realizując nasz bezpłatny kurs Rolnictwa zrównoważonego na naszej platformie e-learning. W ramach obszaru „Siew i sadzenie” dostępne są aktualnie następujące lekcje:
- Korzyści z odpowiedniego siewu i sadzenia
- Materiał siewny i nasadzeniowy – podstawa sukcesu
- Prawidłowy ekonomicznie dobór roślin i ich siew i sadzenie
- Profit z właściwego zmianowania roślin i zagęszczenia łanu
- Jak uniknąć zagrożeń upraw roślinami niedozwolonymi i niebezpiecznymi?
Zapraszamy do korzystania – więcej na „ASAP Akademii”