Cyfryzacja to klucz do zrównoważonego przekształcenia rolnictwa

O tym, jaka jest rola nowych technologii i w którą stronę zmierza cyfryzacja rolnictwa opowiedziała nam Federica Spina, Head of Sustainability oraz Łukasz Krutak Commercial Product Manager w xFarm Technologies.

Proszę powiedzieć skąd wziął się pomysł na aplikację xFarm?
xFarm zapoczątkował nasz właściciel Mateo Vanotti, który prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 800 hektarów w miejscowości Valmacca na południe od Mediolanu. Zauważył pewne braki w narzędziach wspierających efektywne i zrównoważone zarzadzanie gospodarstwem, które zainspirowały go do stworzenia aplikacji xFarm. Gospodarstwo Matteo jest dziś dla nas wzorem wdrażania praktyk zrównoważonego rolnictwa z wykorzystaniem innowacyjnych technologii.

Obecnie platforma xFarm to innowacyjne narzędzie, które integruje wszystkie aspekty zarządzania gospodarstwem rolnym w jednym miejscu. Nasza technologia pozwala na zbieranie i analizę danych z wielu źródeł – od czujników IoT, przez dane satelitarne, po telematykę maszyn rolniczych. Dzięki temu rolnicy zyskują kompleksowy obraz sytuacji na swoich polach.

Cyfryzacja jest kluczowym elementem przekształcenia współczesnego rolnictwa, zwłaszcza w kontekście wyzwań związanych z Europejskim Zielonym Ładem i raportowaniem ESG. Nowoczesne technologie umożliwiają precyzyjne monitorowanie procesów produkcji, co przekłada się na optymalizację upraw, obniżenie kosztów oraz zapewnienie konsumentom szczegółowych informacji o pochodzeniu produktu. W efekcie rolnicy zyskują możliwość lepszego zarządzania swoimi zasobami i produkcją, co sprzyja zrównoważonemu rozwojowi.

Naszym celem jest dostarczanie narzędzi opartych na danych zebranych w czasie rzeczywistym, które wspierają rolników w cyfrowej transformacji ich gospodarstw.

Jakie obszary zarządzania gospodarstwem należy cyfryzować w pierwszej kolejności, aby rolnicy uzyskali największe korzyści?
Cyfryzacja w pierwszej kolejności powinna obejmować zarządzanie glebą, w tym badania składu gleby, jej kondycję, mikro i makro elementy, monitorowanie satelitarne oraz wykorzystanie telemetrii. Technologie umożliwiają precyzyjne planowanie i optymalizację upraw, co przyczynia się do wzrostu efektywności oraz obniżenia kosztów produkcji.

Ponadto nowoczesne technologie cyfrowe dają szereg możliwości, wprowadzają rolnictwo w erę pełnego monitoringu i optymalizacji procesów. Dane zbierane i analizowane w czasie rzeczywistym wspierają racjonalne zarządzanie gospodarstwem, co wpływa na zmniejszenie strat, poprawę wydajności oraz sprostanie globalnemu zapotrzebowaniu na żywność. Cyfryzacja umożliwia także lepsze zarządzanie zasobami naturalnymi, co sprzyja ochronie środowiska. To przyszłość rolnictwa opartego na danych.

Jakie są najnowsze trendy we wdrażaniu rozwiązań IT w rolnictwie?
Wśród najnowszych i najbardziej eksplorowanych trendów możemy wymienić telematykę maszyn, która w połączeniu z technologią satelitarną IoT daje szerokie spektrum tego, co dzieje się w gospodarstwie. To z kolei pozwala na optymalizacje oraz integracje działań zgodnie z dostępnymi modelami decyzyjnymi.

Warto także podkreślić, że dzisiaj na rynku mamy szereg różnych rozwiązań, a do każdego z nich potrzebujemy aplikację bądź system, co w kontekście gospodarstwa powoduje, że mamy kilka, a nawet kilkadziesiąt różnych platform. Jest to wyzwanie ze względu na liczbę i różnorodność. xFarm wychodzi temu naprzeciw i rozwiązuje ten problem. Integrujemy różne źródła w jednym miejscu, co pozwala na zbieranie danych i analizowanie wszystkiego wyłącznie na jednej platformie.

Nasze narzędzia przetwarzają dane i dostarczają rolnikom najważniejsze informacje w przystępnej formie. To pozwala skutecznie zarządzać gospodarstwem bez nadmiernego obciążania użytkownika. Oferujemy platformę xFarm, a także platformy SaaS spersonalizowane pod naszych klientów jak np. Barilla Farming, gdzie wykorzystywane i udostępniane są wyłącznie wyselekcjonowane i niezbędne dane.

Nasze systemy opierają się na głębokiej analizie danych, które łączymy z praktyczną wiedzą rolników, tworząc synergiczną wartość. Oferujemy przyjazne i intuicyjne narzędzia, które pozwalają na łatwą analizę kluczowych informacji. Raporty i rekomendacje pomagają rolnikom podejmowanie trafnych decyzji.

Jakie najnowsze innowacje technologiczne w rolnictwie powinny być obecnie w centrum zainteresowania rolników?
Generalnie wszystkie innowacje technologiczne powinny być w centrum uwagi, cała branża skupia się na cyfryzacji, co jest kluczem. Jednak z perspektywy branży food-tech najważniejszą innowację obejmuje cyfryzacja oparta na monitoringu, raportowaniu i weryfikacji (MRV). Jest to narzędzie, które jest wymagane właśnie przez branżę food-tech ze względu na wymagania certyfikatów żywnościowych. Rozwiązania takie jak te oferowane przez xFarm Technologies wykorzystują dane satelitarne, sztuczną inteligencję oraz modele decyzyjne, dostarczając kompleksowe narzędzia zarządzania i spełniania wyżej wspomnianych wymagań certyfikacyjnych w branży food-tech.

Obserwujemy również rosnące zapotrzebowanie na narzędzia wspierające raportowanie ESG. Od 2024 roku duże firmy są zobowiązane do jego wdrażania, co stwarza nowe możliwości dla rozwiązań takich jak MRV. xFarm Technologies już współpracuje z globalnymi liderami, takimi jak Barilla czy Bunge, rozwijając model współpracy rolnictwa regeneratywnego.

W jaki sposób sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe mogą wpłynąć na przyszłość rolnictwa?
Sztuczna inteligencja jest w stanie zastąpić szereg procesów i tym samym ułatwić pracę człowiekowi. Uczenie maszynowe może automatyzować procesy decyzyjne oraz wspierać rolników w zarządzaniu gospodarstwem. AI będzie odgrywać znaczącą rolę. Pozwala na przewidywanie zagrożeń, takich jak szkodniki czy zmienne warunki pogodowe oraz optymalizację procesów, np. nawadniania i nawożenia i tym samym pomaga w uprawie danej rośliny.

Czy narzędzia cyfrowe są w stanie zastąpić intuicję i doświadczenie gospodarza? Jaką rolę w nowoczesnym rolnictwie odgrywa doświadczenie przekazywane przez pokolenia i tradycyjne metody upraw?
Nowe technologie mają nam ułatwiać prace. Narzędzia cyfrowe nie mają na celu zastąpienia intuicji i doświadczenia rolnika, są one uzupełnieniem, wspierają, dostarczając danych i analiz, które z kolei pomagają w podejmowaniu lepszych decyzji. Dzięki precyzyjnym informacjom, rolnicy mogą podejmować bardziej świadome decyzje, które są oparte na faktach i analizach.

Mamy wiele gospodarstw prowadzonych przez starszych rolników, ale także wiele tych, gdzie młode pokolenie interesuje się rolą, pracuje na niej, ma wspólny język z rodzicami czy dziadkami. Doświadczenie przekazywane z pokolenia na pokolenie oraz tradycyjne metody upraw są fundamentem, na którym budujemy nowoczesne rolnictwo. Nowe technologie wspierają te tradycje, umożliwiając bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, optymalizację produkcji oraz ochronę środowiska. Współpraca między pokoleniami, łącząca tradycyjne podejście z nowoczesnymi narzędziami, odgrywa kluczową rolę.

Często spotykamy gospodarstwa, na których za wszystko odpowiedzialne są może dwie, trzy osoby i mówimy tu nie tylko o pracy na roli, ale także chociażby o raportach środowiskowych. Nowe rozwiązania oferują udogodnienia, takie jak monitoring gospodarstw, zarządzanie magazynami, planowanie nawożenia czy precyzyjne opryski. Dzięki satelitarnym zdjęciom i zaawansowanym systemom zarządzania, rolnicy mogą optymalizować swoje działania, oszczędzając zarówno czas i zasoby. Co jest szczególnie ważne w przypadku większych gospodarstw, gdzie współczesne technologie pomagają w łatwiejszym i bardziej efektywnym zarządzaniu codziennymi obowiązkami.

Czy w takim razie dotychczasowa wiedza rolników, skumulowana przez pokolenia wymaga obecnie weryfikacji w kontekście zmian technologicznych?
Dotychczasowa, tradycyjna wiedza rolników jest bardzo dobra i cenna, szczególnie ta praktykowana przed nastąpieniem globalizacji, oparta na zrozumieniu lokalnych warunków i zrównoważonych praktykach. Zmiany technologiczne otwierają nowe możliwości i pomagają wykorzystać tę wiedzę w nowoczesnym kontekście. Połączenie doświadczenia z nowymi technologiami pozwala dostarczać produktów wyższej jakości, jednocześnie dbając o środowisko.

Jakie są największe bariery w rozwoju cyfryzacji rolnictwa w Polsce?
Zarówno czynniki techniczne, finansowe jak i edukacja rolników mają na to wpływ. W dobie dzisiejszych zmian brakuje tego elementu, który jasno tłumaczyłby potrzeby cyfryzacji. Pojęcia takie jak zrównoważone rolnictwo, rolnictwo regeneratywne, zbieranie danych, certyfikaty produkcji i wiele innych wymagają często rozwinięcia, aby rolnicy nie czuli się zagubieni. 

Wyzwaniem jest pochodzenie produktu. W naszym regionie jesteśmy w stanie wojny, która ma fundamentalny wpływ na cenę skupu, z drugiej jednak strony jesteśmy u progu rozwoju i ogromnej szansy na ziemiach polskich. Musimy skupić się na celach, na tym do jakiego świata dążymy naszymi działaniami. Zbieranie danych jest kluczowe, jeśli chcemy zmierzać w kierunku poprawności produkcji, aby to, co jemy miało zarówno walory odżywcze jak i smakowe, aby na nasze stoły trafiała dobrej jakości żywność wyprodukowana odpowiedzialnie.

Jakie różnice dostrzegacie w specyfice polskiego rolnictwa na tle innych rynków europejskich i światowych?
Dzisiaj potrzeby rynku są takie same, raczej wszystko idzie w trendzie zrównoważonego rozwoju. Różnice możemy zauważyć w sposobie produkcji oraz w tym jak, w niektórych krajach, jest łatwiej bądź ciężej wprowadzić nowoczesne technologie, ze względu na – między innymi – restrykcje wynikające z przepisów unijnych. W krajach mniej rozwiniętych implementacja technologii może być łatwiejsza, natomiast w krajach rozwiniętych ściśle regulacje mogą ograniczać zakres ich stosowania. Polscy rolnicy mają ogromny potencjał, ale potrzebują odpowiedniego wsparcia.

Wyzwaniem polskiego rolnictwa jest przede wszystkim właśnie cyfryzacja, szczególnie w kontekście wspomnianego problemu pochodzenia produktów. Kolejnym elementem jest edukacja rolników oraz wdrażanie zrównoważonych praktyk rolniczych, ku czemu zmierzają właśnie firmy food’owe.

Naszym zdaniem najbliższe lata przyniosą intensywny rozwój cyfryzacji gospodarstw rolnych. Zmiana ta jest już wymagana na rynku food-tech czy na rynkach maszynowych. Technologia stanie się kluczowym elementem rolnictwa, ale i zarzadzania – począwszy od monitoringu upraw za pomocą zdjęć satelitarnych, po stosowanie systemów wspomagających zarządzanie glebą i wodą. W ciągu 5–10 lat rolnictwo będzie nie do poznania w porównaniu do tego co obecnie widzimy.

Jakie znaczenie ma wdrażanie założeń Europejskiego Zielonego Ładu dla polskich rolników? Jakie wyzwania stoją przed polskim rolnictwem w kontekście wdrażania zasad rolnictwa zrównoważonego?
Cyfryzacja jest kluczowym elementem i odgrywa fundamentalną rolę. Europejski Zielony Ład jest poukładany prawnie, nie są to deklaracje, ale podejście, które w sposób rzeczywisty monitoruje rolnictwo. Rolnicy muszą zdać sobie sprawę, że wartość ich produktów będzie zależeć od sposobu produkcji, opartego w dużej mierze na cyfryzacji, która prowadzi do zrównoważonego rolnictwa. Produkty pochodzące z gospodarstw spełniających standardy Zielonego Ładu zyskają na wartości, co może wpłynąć na ich konkurencyjność na rynku.

Dlatego model, nad którym pracujemy i który rozwijamy już udowodnił swoją opłacalność na przykładzie współpracy z dużymi firmami, takimi jak Barilla. Stworzyliśmy platformę „Barilla Farming”, opartą na technologii xFarm, z której obecnie korzysta już ponad 3000 rolników, a zaczynaliśmy od zaledwie 5 farm modelowych. System ten umożliwia pełną cyfryzację, dzięki czemu możliwe jest śledzenie całego procesu, a rolnicy, spełniając określone wymagania, mogą liczyć na wyższe ceny za swoje produkty.

Jakie pytania i wyzwania najczęściej pojawiają się w trakcie współpracy z polskimi rolnikami?
Często spotykamy się z obawami, że to co robimy nie do końca działa, że jest to mało skuteczne i to takie „science fiction”. Kluczowe wtedy jest pokazanie rolnikom jak działają nasze systemy oraz przekonanie ich, że nasze technologie są praktyczne, niezawodne i realnie poprawiają wyniki. Nasze systematyczne podejście, polegające na edukacji i wsparciu, pomaga przezwyciężyć te obawy.

Nasze wsparcie odbywa się na bazie konsultacji, gdzie łączymy naszą wiedzę z praktycznym doświadczeniem rolników. Dostosowujemy rozwiązania do konkretnego gospodarstwa, uwzględniając potrzeby i możliwości użytkownika. Kluczowe tutaj jest nasze wsparcie w edukacji, wyjaśnienie wszelkich obaw, pokazanie działania systemu i jego funkcji.

Jaką rolę będzie odgrywać w rolnictwie sekwestracja węgla?
Sekwestracja węgla jest kluczowa w rolnictwie, pozwala na wychwytywanie i magazynowanie atmosferycznego CO2 w glebie oraz roślinach. Proces ten nie tylko ogranicza zmiany klimatyczne, ale także poprawia jakość i wydajność gleby. Coraz więcej firm rolno-spożywczych interesuje się zrównoważonymi praktykami oraz zachęca do stosowania ich w łańcuchach dostaw. Działania takie jak uprawy okrywowe, ograniczona orka czy agroleśnictwo, zwiększają magazynowanie węgla, jednocześnie zmniejszając ślad węglowy i tworząc odporniejsze systemy rolne.

Ponadto rolnictwo w Europie i Polsce podejmuje coraz więcej działań w kierunku redukcji emisji dzięki wsparciu przez różne polityki zrównoważonego rozwoju oraz unijne programy finansowe. Wdrażanie praktyk regeneratywnych różni się jednak w zależności od regionu i typu gospodarstwa. Obecnie kluczowe są: zwiększanie świadomości i edukacja rolników, wprowadzenie zachęt do stosowania zrównoważonych rozwiązań i praktyk oraz zapewnianie dostępu do technologii umożliwiających monitorowanie i ograniczanie emisji.

Jak Wasze oprogramowanie wspiera firmy spożywcze w monitorowaniu i zmniejszaniu śladu węglowego w Zakresie 3?
Nasze oprogramowanie pomaga firmom spożywczym dokładnie monitorować emisje w całym łańcuchu dostaw, koncentrując się w obszarze rolnictwa. Dzięki analizie danych w czasie rzeczywistym, pomagamy firmom zidentyfikować źródła emisji, wprowadzać strategie redukcji oraz skutecznie poprawiać zrównoważenie działań, szczególnie w Zakresie 3.

Dodatkowo nasze narzędzia dostarczają szczegółowych danych o działalności gospodarstw, pomagając firmom śledzić i wspierać zrównoważone praktyki u swoich dostawców. Dzięki możliwości śledzenia postępów i monitorowania kluczowych wskaźników wydajności (KPI) ułatwiają firmom współpracę z dostawcami, wspierają w efektywnym wdrażaniu i rozwijaniu zrównoważonych praktyk.

Jakie dane są kluczowe dla dokładnego obliczenia śladu węglowego w rolnictwie i jak je pozyskujecie?
Kluczowe dane to plony, zużycie nawozów i pestycydów, rodzaj gleby oraz działania związane z przygotowaniem terenu. Informacje te otrzymujemy od użytkowników, którzy wprowadzają je samodzielnie. Największe wyzwania są związane z dokładnością i kompletnością danych, ponieważ niektóre gospodarstwa mogą mieć ograniczone praktyki zbierania danych lub obawy dotyczące prywatności.

Jakie działania podejmujecie w celu ograniczenia wpływu Waszej działalności na środowisko?
Wprowadzamy działania takie jak polityka zrównoważonych podróży służbowych, korzystanie z odnawialnych źródeł energii czy ograniczenie odpadów. W naszej firmie działa wewnętrzny zespół ds. zrównoważonego rozwoju, który proponuje rozwiązania i pomysły, aby stale poprawiać nasz wpływ na środowisko.

Wdrażamy programy szkoleniowe dla rolników dotyczące regeneracyjnych praktyk oraz rozwijamy narzędzia wspierające precyzyjne rolnictwo, co pomaga ograniczyć nadmierne zużywanie zasobów. Nasze działania skupiają się na zmniejszeniu śladu węglowego i lepszym zarządzaniu zasobami.

Co prawda nie ustaliliśmy jeszcze naszych celów redukcyjnych, ponieważ jako firma zaczęliśmy mierzyć nasz ślad węglowy w ubiegłym roku, jednak już realizujemy działania w ramach zrównoważonego rozwoju, takie jak Kodeks postępowania dla Klientów, Polityka Zrównoważonych Podróży Służbowych czy Program Recyklingu i Redukcji Odpadów.

Dziękujemy za rozmowę!